เครื่องสเปรย์ดราย (Spray Dryer) หรือเครื่องอบแห้งแบบพ่นฝอย เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการแปรรูปของเหลวหรือสารละลายให้กลายเป็นผงแห้งโดยการพ่นเป็นละอองขนาดเล็กและปล่อยให้แห้งในอากาศร้อน กระบวนการนี้เหมาะสำหรับการผลิตผงที่มีความละเอียดสูงและรักษาคุณสมบัติของสารได้ดี
กระบวนการทำงานของเครื่องสเปรย์ดรายมีขั้นตอนหลักดังนี้:
- การเตรียมสารละลายหรือของเหลว: วัตถุดิบที่เป็นของเหลวจะถูกเตรียมไว้ เช่น น้ำผลไม้, น้ำนม, สารเคมี, หรือยา
- การพ่นสารละลาย: สารละลายหรือของเหลวจะถูกส่งผ่านหัวพ่น (Atomizer) เพื่อพ่นเป็นละอองขนาดเล็กเข้าไปในห้องอบแห้ง
- การอบแห้ง: ละอองที่ถูกพ่นออกมาจะถูกทำให้แห้งด้วยลมร้อนที่ไหลผ่านห้องอบแห้ง ทำให้น้ำหรือสารละลายระเหยออกไปอย่างรวดเร็ว
- การเก็บรวบรวมผงแห้ง: ผงแห้งที่เกิดขึ้นจะตกลงมาที่ด้านล่างของห้องอบแห้งและจะถูกเก็บรวบรวมในภาชนะเก็บ
ประโยชน์และการใช้งานของเครื่องสเปรย์ดราย:
- การผลิตอาหาร: ใช้ผลิตนมผง, ผงกาแฟ, ผงซุป, ผงไข่, และอาหารอื่น ๆ ที่ต้องการในรูปแบบผง
- การผลิตยา: ใช้ผลิตยาผง, วิตามิน, และสารอาหารเสริม
- การผลิตสารเคมี: ใช้ผลิตผงเคมี, ผงโลหะ, และวัสดุอื่น ๆ
เครื่องสเปรย์ดรายจึงเป็นเครื่องมือสำคัญในอุตสาหกรรมที่ต้องการผลิตภัณฑ์ในรูปแบบผงโดยรักษาคุณสมบัติของสารให้คงเดิมมากที่สุด